img

Język, który był martwy

Pierwsze spotkanie z językiem hebrajskim może onieśmielać. Inny alfabet, inna rodzina językowa. Nie wspominając już o odmiennym sposobie czytania! Diabeł może nie być tak przerażający, jak go przedstawiają lub, w tym przypadku, opisują.

Hebrajski i jidysz

Język hebrajski przeżywał wzloty i upadki. Zniknął nawet na 1800 lat! Zniknął na 1800 lat (!) Stał się językiem zarezerwowanym dla liturgii, tekstów literackich i innych tekstów religijnych. W tym czasie jidysz zaczął święcić triumfy. Przepis na jidysz można podsumować w następujący sposób: połączyć elementy hebrajskiego z bazą stworzoną z języków germańskich. Dodać słowiańskie, a następnie doprawić zapożyczeniami z języków romańskich.

Ta językowa mieszanka jest widoczna nawet w najstarszym zdaniu w jidysz, które wciąż istnieje: "Gut Tag im Betage se wer dis Machzer in beshakneses trag". Skojarzenie z językiem niemieckim jest jak najbardziej na miejscu.

Niemożliwe byłoby wymienienie wszystkich różnic między hebrajskim a jidysz. System pisma jest inny. Te same znaki są używane do reprezentowania różnych dźwięków. W jidysz samogłoski nie są zapisywane, a umiejętność czytania zależy od znajomości słownictwa i zasad gramatycznych. W języku hebrajskim akcenty i samogłoski są dozwolone, aby pomóc w zrozumieniu tekstu.

Do II wojny światowej językiem jidysz posługiwało się 11 milionów osób. Obecnie ich liczbę szacuje się na 3-4 miliony, głównie w Stanach Zjednoczonych (zwłaszcza w ultraortodoksyjnych społecznościach żydowskich), Izraelu (zwłaszcza w ultraortodoksyjnych społecznościach żydowskich), Rosji, na Ukrainie i Białorusi, w Meksyku i Argentynie.

Po wojnie Izrael, nowo powstały naród, postanowił powrócić do swoich korzeni. Hebrajski stał się językiem urzędowym dzięki fundacji Eliezera Ben-Yehudy, znanego również pod przydomkiem "Wskrzesiciela Hebrajskiego". Nie było łatwo przywrócić język, który prawie wyginął i przekonać obywateli do jego używania. Język hebrajski jest jak stary komputer, który kurzy się w kącie. Nadal nadaje się do użytku, ale nie ma programów potrzebnych do funkcjonowania w dzisiejszym świecie. Biblia została napisana w języku, który nie jest w stanie nazwać komputera. Konieczne były aktualizacje.

Hebrajski 2.0

Nowa wersja zawiera dużą bazę neologizmów i sekcję zapożyczeń. Twórcy zadbali o wygląd i czasy gramatyczne, które wcześniej były dostępne tylko w aspektach (dokonany i doskonały). Wymowa słów jest teraz standardowa, a rzeczowniki nie odmieniają się już przez przypadki. Czy to oznacza, że wystarczy proste wyszukiwanie w Internecie, aby przetłumaczyć zamówienie od rządu lub dogadać się podczas wakacji? Tak i nie. Współczesny hebrajski jest językiem semickim i rządzi się innymi prawami niż indoeuropejski. Internet może być bardzo pomocny w kontaktach z milionami osób posługujących się językiem hebrajskim, ale dokumenty najlepiej pozostawić profesjonalnym tłumaczom.

(E.A)

Weronika Bujak

Redakcja kolumbijczyk.pl

Zobacz również