Jestem pewien, że zgodzisz się, że tłumacze mają trudną pracę. Stawiają czoła wielu wyzwaniom i muszą podejmować trudne decyzje w procesie tłumaczenia. Tłumaczenie idiomów jest jednym z najtrudniejszych zadań. Czym są idiomy i jak się ich używa? Dowiedzmy się o nich więcej, a może po prostu przypomnijmy sobie kilka informacji, jeśli już znasz ten termin.
Wyrażenia idiomatyczne składają się ze słów, które mają inne znaczenie, gdy są ułożone w określonej kolejności. Idiomy mogą być trudne do przetłumaczenia, ponieważ są specyficzne kulturowo. Niektóre są powszechne, podczas gdy inne są wyrafinowane. Mogą być jednak trudne do zrozumienia.
Istnieje wiele idiomów, które można przetłumaczyć dosłownie. Na przykład, Nie oceniaj książki po okładce, po polsku Nie oceniaj książki po okładce, a po niemiecku Beurteile einen Buch nie nach seinem Umschlag. Lub, Wszystko, co się świeci, nie jest złotem, Nie wszystko złoto, co się świeci. Są jednak takie, których tłumaczenia w różnych językach różnią się od siebie. Zacznijmy od porównania angielskiego idiomu "Diabeł nie jest tak czarny, na jakiego wygląda" z polskim "Nie taki diabeł straszny, jak się wydaje". Są one dość podobne, prawda? Weźmy niemieckie wyrażenie Es werden nichts so heiss essen, as es gekocht ist, co oznaczałoby mniej więcej: Jedzenie, które jemy, nie robi się tak gorące, jak jest przygotowywane. Podczas gdy angielskie i niemieckie tłumaczenia są niemal identyczne: Tonący chwyci się kawałka słomy i Der Ertrinkende wird an jeden Strohhalm - niespodziewanie - w języku polskim mamy zwrot: Tonący Brzytwy się chwyta. Pierwsza część jest w porządku, ale co z drugą? Skąd się wzięła prosta brzytwa ("straight razor")? Nie mam pojęcia...
Jak już wspomniałem, tłumaczenie idiomów jest trudne. Jest to szczególnie trudne, jeśli język docelowy nie ma odpowiednika. Na przykład angielskie wyrażenie Don't bit the hand that feeds ma polski odpowiednik, Nie gryź ręki, która cię karmi, ale nie ma odpowiednika w języku niemieckim. Co się wtedy dzieje? Nie martw się. Zawsze jest jakaś alternatywa. Parafrazy są najlepszym rozwiązaniem.
