img

Dyglosja językowa

Od czasów Proroka kultura arabska charakteryzuje się szacunkiem dla wypowiadanych słów. Arabowie są niezwykle przywiązani do swojej literackiej formy języka. Jest on postrzegany jako język kultury, cywilizacji i, co najważniejsze, islamu. W końcu Koran jest napisany w tym języku. Kto używa go na co dzień?

Książka a język mówiony

Arabowie częściej spotykają się z literacką formą języka arabskiego w szkole, w domu i kiedy rozmawiają ze sobą, ponieważ używają dialektów. "Podstawy" dialektów nie ułatwiają Arabom nauki, a wręcz przeciwnie. Gramatyka dialektów jest często uproszczona i nie tak precyzyjna jak gramatyka dialektów pisanych. Język literacki jest tak samo obcy i nowy dla arabskich dzieci, jak każdy inny język. Literacki arabski jest również "językiem skostniałym", co oznacza, że jego zasady pozostały praktycznie niezmienione od VIII wieku, kiedy to zostały skodyfikowane przez arabskich gramatyków[1]. [Rzadko można usłyszeć język książkowy w arabskim domu - większość ludzi mówi dialektem lub czymś pomiędzy.

Czym jest wieloznaczność językowa?

Dyglosja językowa odnosi się do komplementarnego używania wielu odmian jednego języka. Jest podobna do dwujęzyczności, ale dyglosja występuje na poziomie, na którym używany jest język urzędowy. Nie jest to zjawisko charakterystyczne wyłącznie dla krajów arabskich. Obserwuje się ją również w niemieckich obszarach językowych, gdzie język literacki (Hochdeutsch) jest używany do pisania, ale dialekt jest używany na co dzień. Region arabski nie przypomina jednak sytuacji niemieckiej czy greckiej. Charakteryzuje się on traktowaniem dialektu jako gorszego od języka literackiego, mimo że jest on używany na co dzień. Połączenie języka pisanego z językiem Koranu ma głęboki wpływ na gloryfikację.

Język literacki jest używany do pisania, a dialekty do mówienia. Zasada ta nie jest przestrzegana podczas recytacji modlitw, wypowiadania formuł religijnych czy recytacji Koranu. Podczas wywiadu nierzadko zdarza się, że gość odpowiada w dialekcie, gdy gospodarz zadaje pytanie w języku literackim. Dotyczy to lokalnej telewizji, ponieważ dialekty różnych krajów arabskich nie są rozumiane przez mieszkańców innych krajów arabskich. Pomimo tego, że dialekty są w stanie łatwo się przenosić (pozostałość po czasach plemiennych), ludzie z sąsiednich krajów mogą się nawzajem zrozumieć. Jednak Egipcjanin i Marokańczyk nie mogą się dogadać.

PRZYKŁAD DIALEKTU: W Iraku czasownik "chcę" to ARID; w Syrii, BIDDI; w Egipcie, AJIZ; w Libii, NIBBI i w Jemenie, IMMED.

Należy zauważyć, że dialekty nie stanowią oficjalnych języków narodowych. Na przykład, nie istnieje "język czysto egipski", choć pewne grupy mogą dążyć w tym kierunku.

Czy wiesz, że literacki arabski jest bardzo logiczny? Dzieje się tak, ponieważ jego zasady zostały ustalone przez grupę gramatyków.

Czy wiesz, że język arabski ma poważny problem z zapożyczeniami z języka angielskiego? Słownictwo technologiczne jest najpierw "anglicyzowane", a dopiero potem rada może "wymyślić" jego arabski odpowiednik. Dla przykładu, istnieją dwa zamienne słowa oznaczające telefon - TILIFUN lub HATIF.

W poszczególnych krajach istnieją różne warianty dialektu. W Iraku możemy znaleźć dialekty Bagdadu (najważniejszy), Al. Basry i Mosul. Istnieją również różnice kulturowe, ponieważ dialekty chrześcijan i muzułmanów mogą się różnić.

(A.T)

Zmieniono tylko leksykę i fonetykę.

[2] J. Danecki, "Arabowie", Wydawnictwo "PIW", Warszawa 2001, str.

[3] J. Danecki, "Arabowie", wydawnictwo "PIW", Warszawa 2001 s.

Mariusz Ostrowski

Redakcja kolumbijczyk.pl

Zobacz również